เที่ยวโครงการหลวงผาตั้ง จังหวัดเชียงราย
ศูนย์พัฒนาโครงการผาตั้ง
ศูนย์พัฒนาโครงการผาตั้งเดิมเป็นหน่วยย่อยของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยแล้ง เริ่มเข้ามาดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพของเกษตรกรครั้งแรก ในเดือนตุลาคม ปี พ.ศ.2347 โดยได้ทำการทดสอบและผลิตพืชผักเมืองหนาว ต่อมาในปีพ.ศ. 2549 ได้ทำการส่งเสริมและผลิตพืชผักเมืองหนาว ไม้ผลเมืองหนาวและการผลิตเมล็ดพันธุ์ผักอย่างจริงจัง และในปี พ.ศ.2550 ชาวบ้านหมู่บ้านผาตั้ง บ้านร่มฟ้าผาหม่นและบ้านศิลาแดง ได้ถวายฏีกา ทูลหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี องค์ประทานมูลนิธิโครงการหลวง เพื่อช่วยส่งเสริมและพัฒนาอาชีพแก่ชาวบ้าน พัฒนาปรับปรุงพื้นที่ให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญและอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้และต้นน้ำให้คงสภาพสมบูรณ์ ในวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2550 หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี องค์ประทานมูลนิธิโครงการหลวง ได้เสด็จมายังบ้านผาตั้ง และได้โปรดให้จัดตั้งศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้งขึ้น โดยชาวบ้านได้ยกพื้นที่ฟาร์มเลี้ยงสัตว์บ้านผาตั้งพื้นที่ 50 ไร่ ให้เป็นที่ตั้งของศูนย์ ประกอบด้วย คนจีนคณะชาติ, ม้ง, เย้า, มูเซอ, อีก้อ, ไทยลื้อ และคนพื้นเมืองรวม 2,704 คน คิดเป็น 623 ครัวเรือน
ปัจจุบันงานจะเน้น 2 ส่วน คือ งานทดสอบและสาธิตการปลูกพืช งานทดสอบพืชผัก ปรับพื้นที่ภายในศูนย์ฯ เพื่อวางแผนงานทดสอบและสาธิตผักภายใต้โรงเรือนตาข่ายกันแมลง งานทดสอบและสาธิตอื่นๆ ปรับพื้นที่เพื่อวางแผนทดสอบและสาธิตไม้ผลเมืองหนาว และงานส่วนส่งเสริมและพัฒนาอาชีพด้านการเกษตร งานพัฒนาและส่งเสริมอาชีพด้านการปลูกพืช
สำหรับผักที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้งส่งเสริมการปลูกมีจำนวน 18 ชนิด อาทิ แครอทม่วง ถั่วลันเตาหวาน ต้นหอมญี่ปุ่น กระเทียมต้น ถั่วน้อย คะน้าฮ่องกง ผักกาดหวาน คะน้ายอดโครงการหลวง ผักกาดหอมห่อ บัตเตอร์เฮดสลัด ฟิลเลย์ไอซ์เบิร์ก เบบี้ฮ่องกงเต้ เบบี้คอส ผักกาดหอมโอ๊คลีฟแดง ผักกาดหอมโอ๊คลีฟเขียว เป็นต้น ส่วนไม้ผลมีจำนวน 7 ชนิด คือ อะโวคาโด พีท พลัม องุ่นดำไร้เมล็ด สตอเบอรี เคพกูสเบอร์รี่และพลับและกาแฟอาราบิกา นอกจากนั้นยังส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์ จำนวน 3 ชนิด ได้แก่ ไก่กระดูกดำ ไก่พื้นเมือง และหมูหลุม
“ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้งได้ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพให้แก่เกษตรกร โดยเน้นการปลูกผักภายใต้โรงเรือนและการลดการใช้สารเคมีเน้นให้เกษตรกรผลิตปุ๋ยหมักทดแทนเพื่อเข้าสู่การปลูกพืชในระบบ GAP ตลอดจนถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตรเพื่อเพิ่มผลผลิตและปรับปรุงฐานะความเป็นอยู่ของเกษตรกรและช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตครอบครัวชาวเขาในโครงการฯให้ดีขึ้นและเดินหน้าพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานสินค้าโครงการหลวงให้เป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคมายิ่งขึ้น เพื่อสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9”
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวง จำนวน 38 ศูนย์ ในพื้นที่ 5 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดเชียงราย เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน ลำพูน และพะยา ได้ยกระดับการผลิตสินค้าพืชผักและผลไม้ให้ได้มาตรฐานรวมพื้นที่กว่า 10,000 ไร่ โดยกระทรวงเกษตรฯได้รับรองแหล่งผลิตพืชผัก ผลไม้ และสมุนไพรของชาวเขาในพื้นที่โครงการหลวงตามมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีหรือจีเอพี (GAP) พืชอาหาร แยกเป็น พืชผักและสมุนไพร GAP 126 ชนิด เกษตรกร 3,897 ราย พื้นที่ 9,593 ไร่ ขณะเดียวกันยังได้รับรองแปลงปลูกไม้ผลเมืองร้อนตามมาตรฐาน GAP จำนวน 4 ชนิด ไม้ผลเมืองหนาว 4 ชนิด และไม้ผลขนาดเล็ก 5 ชนิด ทั้งยังรับรองแหล่งผลิตผักอินทรีย์ จำนวน 16 ชนิด เกษตรกร 528 ราย พื้นที่ 990 ไร่ ซึ่งปัจจุบันเกษตรกรในโครงการหลวงกว่า 70% ปลูกพืชผักในโรงเรือน รวมกว่า 2,000 โรงเรือน
อีกทั้งยังสนับสนุนให้โครงการหลวงคัดบรรจุสินค้าในโรงคัดบรรจุที่ได้รับการรับรองมาตรฐานจีเอ็มพี (GMP) และมีห้องปฏิบัติการตรวจสอบสารพิษตกค้างในพืชผักและผลไม้อย่างต่อเนื่อง ทำให้สินค้าของโครงการหลวงมีคุณภาพได้มาตรฐาน มีความปลอดภัยสูง และเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคทั้งภายในและต่างประเทศ ยกระดับคุณภาพชีวิตครอบครัวชาวเขา ในโครงการฯให้ดีขึ้น ตามแนวพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระปรมิน ทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง อยู่ในตำบลปอ อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ใกล้กับสถานที่ท่องเที่ยวชื่อดัง ดอยผาตั้ง เริ่มเข้ามาดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพของเกษตรกร โดยการส่งเสริมและผลิตพืชผักเมืองหนาว ไม้ผลเมืองหนาวและการผลิต เมล็ดพันธุ์ผักอย่างจริงจัง เพื่อช่วยส่งเสริมและพัฒนาอาชีพแก่ชาวบ้าน พัฒนาปรับปรุงพื้นที่ให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญและ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้และต้นน้ำให้คงสภาพสมบูรณ์ บรรยากาศภายในศูนย์ฯมีวิวทิวทัศน์ที่งดงาม โอบล้อมด้วยเทือกเขาดอยผาตั้งอันสูงใหญ่และแปลงเกษตรที่ลดหลั่นเป็นขั้นบันได หากมาในฤดูฝนได้สัมผัสบรรยากาศที่เขียวขจีและสายหมอกฝนลอย คลอเคลียตามไหล่เขางดงามยิ่งนัก หากมาเที่ยวในฤดูหนาวจะได้สัมผัสอากาศหนาวเย็น และได้ชมพืชพันธุ์และผักเมืองหนาว นานาชนิด
กิจกรรมท่องเที่ยวภายในศูนย์
- พักผ่อนชมบรรยากาศ ชมวิวทิวเขา ที่สวยงาม
- ชมแปลงผลสดของศูนย์ฯ และเกษตรกร เช่น บัตเตอร์เฮด โอ๊ตลีฟแดง พีช พลับ บ๊วย เคปกูสเบอร์รี่
ดอยผาตั้ง
- -สูงจากระดับน้ำทะเล 1,800 เมตร เป็นจุดชมวิว ไทย-ลาว เป็นที่ชมทะเลหมอก และช่วงเดือนมกราคมจะมีต้นนางพญาเสือโคร่ง สีชมพูบานเต็มต้นตลอดสองข้างทาง
- จุดชมวิวผาบ่อง
- ตั้งอยู่บริเวณเดียวกับดอยผาตั้ง มีลักษณะโพรงหน้าผาเป็นรูขนาดใหญ่ นักท่องเที่ยวสามารถเดินผ่านไปได้ ซึ่งจะเห็นวิวทะเลหมอก และ เทือกเขาของประเทศลาว
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง ตำบลปอ อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย 57310 โทร. 08-0790-6246 และ 09-7991-1080
